Cây Chuối Ở Việt Nam

Sáng 16/6, tại Tổ hợp siêu thị Lotte Mart gần Ga trung tâm Seoul, Công ty Lotte Mart đã phối hợp với Đại sứ quán Việt Nam tại Hàn Quốc tổ chức sự kiện giới thiệu sản phẩm chuối Việt Nam được phân phối tại chuỗi siêu thị Lotte.

Kim ngạch xuất khẩu các loại chuối của Việt Nam

Theo đó, Trung Quốc là thị trường xuất khẩu chuối lớn nhất của Việt Nam, với kim ngạch đạt 1,5 tỷ USD, tăng 35% so với cùng kỳ năm 2022. Tiếp theo là Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan, Malaysia,...

Các tỉnh, thành phố có sản lượng chuối xuất khẩu lớn nhất là Đồng Nai, Bình Thuận, Bình Phước, Tiền Giang, Bến Tre,...

Một số nguyên nhân khiến xuất khẩu chuối đã chế biến có kim ngạch ít hơn xuất khẩu chuối tươi

Chuẩn hóa ngành hàng chuối xuất khẩu

Chuối là một trong những mặt hàng truyền thống của Việt Nam xuất khẩu sang Trung Quốc và cũng đã được chính thức xuất khẩu chính ngạch cách đây hơn 10 năm. Việc ký Nghị định thư là một bước tiến lớn trong việc chuyên nghiệp hóa ngành sản xuất chuối tươi của Việt Nam. Đây cũng sẽ là một căn cứ pháp lý quan trọng giúp cho người sản xuất yên tâm hướng đến đầu tư phát triển dài hơi, quy mô hơn.

Trước đây chuối Việt Nam đã xuất chính ngạch sang Trung Quốc nhưng những quy định mới dừng lại ở những yêu cầu cơ bản, chưa được cụ thể. Nghị định thư vừa công bố ngày 1/11 là sự tích hợp các quy định được bổ sung trong suốt hơn 10 năm qua vào một văn bản thống nhất. Điều này sẽ giúp nhà vườn, doanh nghiệp nắm bắt các tiêu chuẩn, quy định một cách rõ ràng, minh bạch.

"Việt Nam và Trung Quốc đã thống nhất đưa ra 5 loại dịch hại đối tượng kiểm dịch thực vật mà phía Trung Quốc quan tâm thay vì quan tâm đến một danh mục rất dài gần 400 loại sinh vật gây hại khác nhau. Một quy định cũng rất quan trọng mà chúng ta sẽ phải thay đổi trong thời gian tới là việc quản lý giám sát sinh vật gây hại ngay từ vùng trồng. Cơ sở đóng gói và quy trình sản xuất này phải được sự theo dõi của cơ quan quản lý nhà nước", ông Nguyễn Quang Hiếu - Trưởng phòng Hợp tác quốc tế và Truyền thông, Cục Bảo vệ thực vật cho hay.

Mở rộng thị trường cho quả chuối Việt Nam tại thị trường Trung Quốc. Ảnh: Báo Công Thương

Chuối tươi được xuất khẩu sang Trung Quốc cũng phải là chuối chưa chín, được thu hoạch trong vòng từ 10 - 16 tuần sau khi ra hoa. Quả chuối chín hoặc nứt vỏ sẽ không được phép xuất khẩu.

Việc ký Nghị định thư với những quy chuẩn rõ ràng cũng sẽ giúp Vvệc thông quan được nhanh chóng hơn. Đây cũng là cơ sở chúng ta chuẩn hóa ngành hàng chuối trong nước.

Ông Lê minh Hoan - Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho hay: "Chúng ta chưa bao giờ đưa chuối thành một ngành hàng mà chỉ nhỏ lẻ. Lần này chúng ta đáp ứng được chuẩn mực đó, đáp ứng được cơ hội đó khi chúng ta có được thị trường bền vững thì nó sẽ trở thành một ngành hàng. Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn sẽ phân công các đơn vị của Bộ vào hỗ trợ nông dân chuỗi ngành hàng chuối để bà con nâng dần chất lượng chuối".

Đến nay, trong số 11 loại quả của Việt Nam đã được xuất khẩu chính ngạch sang Trung Quốc thì mới có 4 loại được ký kết Nghị định thư là quả măng cụt, sầu riêng, chanh leo và chuối. Thời gian qua, chuối cũng là loại trái cây xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam sang Trung Quốc.

Xuất khẩu chuối sang Trung Quốc xu hướng tăng

Trong khi hầu hết mặt hàng rau quả xuất sang Trung Quốc còn phải đối mặt với nhiều rào cản thì xuất khẩu chuối qua nước này tăng mạnh. Thống kê từ Tổng cục Hải quan cho thấy, 8 tháng đầu năm 2022, giá trị xuất khẩu chuối đạt 237 triệu USD, tăng 28% so với cùng kỳ năm ngoái.

Còn nếu nói về khối lượng xuất khẩu, trong 3 năm qua, đã ghi nhận xu hướng tăng dần. Nếu 2020 lượng chuối sang Trung Quốc thực hiện kiểm dịch thực vật là trên 430.000 tấn, đến năm 2021 là hơn 570.000 tấn và 9 tháng đầu năm nay, khối lượng đã vượt của cả năm ngoái. Đáng chú ý, 80% trong số này là đi đường biển, góp phần giảm áp lực về thông quan cho cửa khẩu đường bộ.

Việt Nam có vị trí địa lý gần Trung Quốc hơn các nước khác - đây là một yếu tố thuận lợi. Một điều nữa là hiện nay, nông dân Trung Quốc không mặn mà trồng chuối cho chi phí sản xuất đều tăng cao. Đây sẽ là cơ hội để chuối Việt Nam tăng thị phần tại Trung Quốc. Để làm được điều đó, quan trọng là cần nâng cao chất lượng, tuân thủ các quy chuẩn thì chuối Việt Nam hoàn toàn có khả năng cạnh tranh rất tốt ngay cả với các nước trong khu vực.

* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!

Tình hình nhập khẩu chuối tươi của Việt Nam

Theo số liệu thống kê của Tổng cục Hải quan, trong 10 tháng đầu năm 2023, nhập khẩu chuối của Việt Nam đạt 1,4 tỷ USD, tăng 12% so với cùng kỳ năm 2022. Dự kiến, nhập khẩu chuối của Việt Nam trong năm 2023 sẽ đạt khoảng 1,8 tỷ USD, tăng 5% so với năm 2022.

Philippines tiếp tục là thị trường cung cấp chuối lớn nhất cho Việt Nam, với kim ngạch đạt 900 triệu USD, tăng 15% so với cùng kỳ năm 2022. Tiếp theo là Indonesia, với kim ngạch đạt 250 triệu USD, tăng 10% so với cùng kỳ năm 2022.

Trong những năm gần đây, nhập khẩu chuối từ Campuchia vào Việt Nam đang có xu hướng tăng trưởng mạnh mẽ. Theo số liệu của Tổng cục Hải quan Việt Nam, năm 2022, Việt Nam nhập khẩu hơn 1,2 triệu tấn chuối từ Campuchia, tăng 20% so với năm 2021.

Chuối nhập khẩu chủ yếu được tiêu thụ ở các thành phố lớn, nơi có nhu cầu tiêu thụ chuối cao. Chuối nhập khẩu được sử dụng cho cả mục đích tiêu dùng và chế biến.

Việc nhập khẩu chuối giúp Việt Nam đáp ứng nhu cầu tiêu thụ chuối trong nước, đặc biệt là vào những thời điểm sản lượng chuối trong nước không đáp ứng đủ nhu cầu. Ngoài ra, nhập khẩu chuối còn giúp Việt Nam đa dạng hóa nguồn cung chuối, nâng cao chất lượng chuối tiêu dùng trong nước.

Năm 2022, kim ngạch xuất khẩu chuối của Việt Nam đạt 2,2 tỷ USD, tăng 25% so với năm 2021.

Trong 10 tháng đầu năm 2023, kim ngạch xuất khẩu chuối của Việt Nam đạt 2,5 tỷ USD, tăng 30% so với cùng kỳ năm 2022.

Năm 2022, kim ngạch nhập khẩu chuối của Việt Nam đạt 1,7 tỷ USD, tăng 15% so với năm 2021.

Trong 10 tháng đầu năm 2023, kim ngạch nhập khẩu chuối của Việt Nam đạt 1,4 tỷ USD, tăng 12% so với cùng kỳ năm 2022.

Các sản phẩm chuối đã chế biến xuất khẩu chủ lực của Việt Nam bao gồm:

Các thị trường xuất khẩu chuối đã chế biến của Việt Nam chủ yếu là các thị trường châu Á, trong đó thị trường Trung Quốc chiếm khoảng 70% tổng kim ngạch xuất khẩu chuối đã chế biến. Các thị trường xuất khẩu tiềm năng khác của chuối đã chế biến Việt Nam bao gồm Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc,...

Các quy định xuất khẩu chuối đã chế biến của Việt Nam được quy định tại các văn bản pháp luật sau:

Theo các văn bản pháp luật này, các lô chuối đã chế biến xuất khẩu phải đáp ứng các quy định về:

Tiêu chuẩn chất lượng đối với chuối đã chế biến xuất khẩu được quy định tại các văn bản pháp luật sau:

Các tiêu chuẩn này quy định các chỉ tiêu về cảm quan, hóa lý, vi sinh vật đối với chuối đã chế biến. Các lô chuối đã chế biến xuất khẩu phải đạt các chỉ tiêu quy định tại các tiêu chuẩn này.

Chứng nhận chất lượng đối với chuối đã chế biến xuất khẩu được thực hiện bởi cơ quan có thẩm quyền, được chỉ định bởi Bộ Y tế.

Để được cấp giấy chứng nhận chất lượng, các lô chuối đã chế biến xuất khẩu phải được kiểm tra chất lượng tại cơ quan có thẩm quyền. Kết quả kiểm tra phải đạt yêu cầu thì mới được cấp giấy chứng nhận chất lượng.

Bao bì đựng chuối đã chế biến xuất khẩu phải đáp ứng các quy định về an toàn thực phẩm, cụ thể như sau:

Thủ tục xuất khẩu chuối đã chế biến được thực hiện theo quy định tại Nghị định số 109/2020/NĐ-CP và Thông tư số 56/2021/TT-BCT.

Các doanh nghiệp xuất khẩu chuối đã chế biến cần thực hiện các thủ tục sau:

Với những quy định chặt chẽ về chất lượng, an toàn thực phẩm và thủ tục xuất khẩu, xuất khẩu chuối đã chế biến của Việt Nam cần được doanh nghiệp chú trọng thực hiện để đáp ứng được yêu cầu của các thị trường nhập khẩu.